Παγκόσμια Ημέρα Ηλικιωμένων

Παγκόσμια Ημέρα Ηλικιωμένων
1η Οκτωβρίου 2018

Η 1η Οκτωβρίου έχει καθιερωθεί από τον ΟΗΕ ως η Παγκόσμια Ημέρα Ηλικιωμένων.

Είναι πλέον γνωστό ότι ο παγκόσμιος πληθυσμός γηράσκει με ραγδαίους ρυθμούς.

Υπολογίζεται ότι περίπου 700 εκατομμύρια άτομα είναι σήμερα πάνω από 60 ετών, ενώ μέχρι το 2050 ο αριθμός αυτό θα ανέβει σε πάνω από 2 δισεκατομμύρια, που αναλογεί στο 20% του παγκόσμιου πληθυσμού.

Σύμφωνα με στοιχεία της Ε.Ε. η Ελλάδα κατατάσσεται στις πρώτες θέσεις στην Ευρώπη σε γηράσκοντα πληθυσμό. Συγκεκριμένα, υπολογίζεται ότι στη χώρα μας το 2050 θα υπάρχουν 3 εκατομμύρια Έλληνες ηλικίας άνω των 60 ετών, αριθμός που θα αντιστοιχεί στο 1/3 του πληθυσμού.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), κάθε άτομο – σε όλες τις χώρες του κόσμου – θα πρέπει να έχει την ευκαιρία να ζήσει μια μακρά και υγιή ζωή. Αυτή είναι η  «υγιής γήρανση» και έχει αντικαταστήσει τον όρο «ενεργή γήρανση» ως βασικό στόχο του οργανισμού. Η απαλλαγή από ασθένεια ή αναπηρία δεν αποτελεί προϋπόθεση για την υγιή γήρανση καθώς πολλοί ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας έχουν μία ή περισσότερες συνθήκες υγείας που, όταν ελέγχονται καλά, έχουν μικρή επιρροή στην ευημερία τους. Ο ΠΟΥ ορίζει την υγιή γήρανση “ως τη διαδικασία ανάπτυξης και διατήρησης της λειτουργικής ικανότητας που επιτρέπει ευημερία σε μεγαλύτερη ηλικία”.

Αυτό περιλαμβάνει την ικανότητα ενός μεγάλου σε ηλικία ατόμου να:

• ικανοποιεί τις βασικές του ανάγκες
• να μαθαίνει και να λαμβάνει αποφάσεις.
• να μπορεί να κινείται
• να οικοδομεί και να διατηρεί σχέσεις και
• να συμβάλει στην κοινωνία.

Μια σημαντική συνέπεια της δημογραφικής γήρανσης, η οποία είναι κοινό φαινόμενο στις δυτικές κοινωνίες, είναι η διόγκωση ενός μεγάλου αριθμού δυσεπίλυτων ιατρικών, κοινωνικών, ασφαλιστικών και οικονομικών θεμάτων.

Μια από τις ιατρικές προκλήσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε ως κοινωνίες και που ταυτόχρονα έχει τεράστιες οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες είναι η μεγάλη αύξηση ασθενειών που σχετίζονται με το γήρας. Σύμφωνα με στοιχεία της Ελληνικής Γεροντολογικής και Γηριατρικής Εταιρείας (Ε.Γ.Γ.Ε.) βασική συνέπεια της γήρανσης του πληθυσμού είναι μεταξύ άλλων, η αύξηση των ποσοστών των «νόσων φθοράς» όπως είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο σακχαρώδης διαβήτης, η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, η χρόνια αναπνευστική ανεπάρκεια κ.α.

Μια σημαντική νόσος που συνδέεται με το γήρας είναι και η άνοια, η οποία δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες ιατρικές και κοινωνικές προκλήσεις στην εποχή μας. Είναι αξιοσημείωτο ότι κάθε τρία δευτερόλεπτα κάποιος άνθρωπος διαγιγνώσκεται με άνοια.

Οι ασθενείς με άνοια σήμερα υπολογίζονται σε 50 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως και σε 200.000 άτομα μόνο για τη χώρα μας, ενώ ο αριθμός αυτός προβλέπεται να τριπλασιαστεί μέχρι το 2050.

Για τους ηλικιωμένους που αντιμετωπίζουν σοβαρές ασθένειες όπως είναι η νόσος Alzheimer και τους φροντιστές τους η καθημερινότητα είναι γεμάτη προκλήσεις και δυσκολίες που συχνά γίνονται ιδιαίτερα πιεστικές. Η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση αναφορικά με την άνοια και τη διαχείρισή της μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής των ασθενών και των φροντιστών τους, και να προσφέρουν ανακούφιση σε χιλιάδες οικογένειες.

Για το λόγο αυτό οι φορείς που προσφέρουν υπηρεσίες για την άνοια έχουν αφιερώσει μεγάλο μέρος των φετινών δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του πληθυσμού αναφορικά με τη νόσο Alzheimer, στην προαγωγή της δημιουργίας Φιλικών Κοινοτήτων για την Άνοια, δηλαδή κοινοτήτων οι οποίες δίνουν τη δυνατότητα στους ασθενείς με άνοια και τους φροντιστές τους να συμμετέχουν, να εισακούονται και να απολαμβάνουν μια αξιοπρεπή και ανεξάρτητη διαβίωση, χωρίς στίγμα.

Η βασική ιδέα πίσω από τη δημιουργία φιλικών κοινοτήτων για την άνοια, που αποτελεί και ένα σημαντικό μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα των Ηλικιωμένων, είναι ότι οι ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας δε θα πρέπει να αποκλείονται από τη συμμετοχή τους στην κοινωνική ζωή εξαιτίας των δυσκολιών που επιφέρει η νόσος τους. Έχουν δικαίωμα στην όσο το δυνατόν καλύτερη ποιότητα ζωής, η οποία συνδέεται με την κοινωνικοποίηση, την ασφάλεια και τις αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης.

Η Ψυχογηριατρική Εταιρεία «Ο Νέστωρ», σε συνεργασία με την Ελληνική Γεροντολογική και Γηριατρική Εταιρεία έχει προχωρήσει στην υπογραφή Μνημονίων Συνεργασίας με τους Δήμους Αθηναίων, Βριλησσίων και Κορυδαλλού προκειμένου να αναπτυχθούν κοινότητες φιλικές για την άνοια σε αυτούς τους Δήμους. Συγκεκριμένα υλοποιούνται δράσεις για τους ασθενείς με άνοια και τους φροντιστές τους που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων Ιατρεία Μνήμης, Ομάδες Νοητικής Ενδυνάμωσης, Σχολεία Φροντιστών και ενημερωτικές δράσεις ευαισθητοποίησης για την άνοια.

Οι συμπράξεις αυτές εντάσσονται στην ευρύτερη ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για τη δημιουργία Φιλικών Κοινοτήτων για την Άνοια (Act on Dementia) που υλοποιείται με τη συμμετοχή ευρωπαϊκών φορέων για την άνοια και τη συνεργασία στη χώρα μας μεταξύ της Ψυχογηριατρικής Εταιρείας «Ο Νέστωρ», της Ελληνικής Γεροντολογικής και Γηριατρικής  Εταιρείας (Ε.Γ.Γ.Ε.), της Α’ Ψυχιατρικής Κλινικής ΕΚΠΑ, του Κέντρου Μελετών Υπηρεσιών Υγείας ΕΚΠΑ, και της Διεύθυνσης Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας.